اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ چیست؟

اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ نوعی اظهارنامه مالیاتی ویژه درآمدهای ناشی از املاک است. بر اساس مادهٔ ۸۰ قانون مالیات‌های مستقیم، صاحبان درآمد اجاره یا واگذاری حقوق محل کسب موظفند اظهارنامه مالیاتی خود را مطابق فرم رسمی سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و در مهلت قانونی به اداره مالیات مربوطه تسلیم کنند. به عبارت دیگر، هر فرد حقیقی یا حقوقی که از طریق اجاره منزل، مغازه، دفتر کار یا واگذاری حق کسب‌و‌پیشه درآمد کسب می‌کند، باید درآمد املاک خود را در اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ گزارش دهد. تنظیم این اظهارنامه با هدف اعلام دقیق درآمدهای املاک به سازمان مالیاتی و تعیین مالیات متعلقه انجام می‌گیرد.

چه مشاغل یا شرکت‌هایی مشمول ماده ۸۰ می‌شوند؟

اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ شامل کلیه صاحبان درآمدهای املاک می‌شود. به‌طور مشخص، اشخاص حقیقی‌ای مانند مالکان واحدهای مسکونی، تجاری، اداری یا صنعتی که ملک خود را اجاره داده یا در ازای حق کسب‌و‌پیشه مبالغی دریافت کرده‌اند، مشمول این ماده هستند. همچنین هر فردی که حق واگذاری محل کسب دارد (مثلاً سرقفلی یا حق کسب‌و پیشه) نیز باید نسبت به درآمد خود اظهارنامه ماده ۸۰ را تکمیل کند. از سوی دیگر، اشخاص حقوقی (شرکت‌ها) معمولاً درآمد املاک خود را در قالب اظهارنامه مالیاتی عملکرد شرکت (مالیات بر درآمد) لحاظ می‌کنند و بر اساس رویه‌های جاری نیاز به ارسال جداگانه اظهارنامه ماده ۸۰ ندارند. به عبارت دیگر، شرکت‌هایی که صاحب ملک اجاره‌ای هستند، معادل درآمد حاصله را در اظهارنامه مالیاتی شرکت گزارش می‌کنند و برای این درآمدها از معافیت یا نرخ خاص ماده ۸۰ استفاده نمی‌شود.

مدارک لازم برای ارسال اظهارنامه موضوع ماده ۸۰

اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ پیش از ارسال نیاز به آماده‌سازی مدارکی دارد که نشان‌دهنده وضعیت مالکیت و درآمدهای اجاره‌ای باشند. از جمله مهم‌ترین این مدارک می‌توان به سند مالکیت یا اجاره‌نامه رسمی ملک مربوط (مسکونی، تجاری یا اداری) اشاره کرد که جزئیات قرارداد و مبالغ اجاره در آن قید شده است. همچنین کارت ملی و شناسنامه مالک یا وارث ملک لازم است و در صورت استفاده از نماینده (وکالت) لازم است وکالتنامه رسمی ضمیمه شود. ارائه تصویر قراردادهای اجاره انجام شده در سال مالی مربوط و رسید یا اسناد پرداخت اجاره‌بها نیز در تکمیل اظهارنامه ضرورت دارد. در مجموع، اظهارنامه ماده ۸۰ باید همراه با مدارک هویتی و ملکی و قراردادهای مرتبط، به اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک تسلیم شود.

مراحل ثبت و ارسال اظهارنامه از طریق کافی‌نت شهروند رایانه

برای تسهیل کار حسابداران و مودیان، کافی‌نت شهروند رایانه خدمات ثبت و ارسال آنلاین اظهارنامه ماده ۸۰ را ارائه می‌دهد. روند کلی به این صورت است:

1. جمع‌آوری اطلاعات و مدارک: مودی با مراجعه به کافی‌نت شهروند رایانه مدارک لازم (سند یا اجاره‌نامه ملک، شناسنامه و کارت ملی، قراردادهای اجاره و…) را ارائه می‌کند.

2. تکمیل اظهارنامه توسط کارشناس: کارشناس مالیاتی کافی‌نت اطلاعات مالی (اجاره‌های دریافتی، هزینه‌ها و …) را در نرم‌افزار سامانه مودیان مالیاتی (tax.gov.ir) ثبت می‌کند. کافی‌نت‌ها به خدماتی مانند ارسال اظهارنامه مشاغل و املاک مسلط هستند و فرم الکترونیکی مربوط به ماده ۸۰ را تکمیل می‌کنند.

3. ارسال الکترونیکی: پس از تکمیل اطلاعات، اظهارنامه همراه مدارک اسکن شده از طریق سامانه مالیات الکترونیکی به صورت آنلاین ارسال می‌شود. سامانه مودیان اظهارنامه الکترونیکی امکان پرداخت مالیات و پیگیری وضعیت پرونده را فراهم کرده است.

4. دریافت رسید و پیگیری: پس از ارسال موفق، کارشناس، رسید رسمی یا کد رهگیری ثبت اظهارنامه را دریافت و در اختیار مودی قرار می‌دهد. در صورت نیاز به اصلاح یا سوال، پشتیبانی کافی‌نت پاسخگو خواهد بود.

به این ترتیب، کافی‌نت شهروند رایانه همه مراحل لازم از آماده‌سازی اسناد تا ارسال اظهارنامه را به‌صورت آنلاین و با سرعت انجام می‌دهد.

مزایای استفاده از خدمات آنلاین در تهیه اظهارنامه

استفاده از خدمات الکترونیکی و آنلاین نظیر کافی‌نت‌ها، در ارسال اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ مزایای قابل توجهی دارد. به‌طور کلی، ثبت و ارسال اظهارنامه به‌صورت آنلاین کار را برای مودیان سریع‌تر، آسان‌تر و ارزان‌تر می‌کند. از جمله مزایا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صرفه‌جویی در وقت و هزینه: دیگر نیازی به مراجعه حضوری مکرر به ادارات مالیاتی نیست و هزینه‌های رفت‌وآمد کاهش می‌یابد.

• کاهش خطای انسانی: ورود اطلاعات توسط کارشناسان خبره و استفاده از سامانه‌های دیجیتال، امکان اشتباه در محاسبات را کاهش می‌دهد.

• دسترسی ۲۴ ساعته: سامانه‌های الکترونیکی اظهارنامه، در هر زمان قابل دسترس هستند و محدودیت زمان اداری وجود ندارد.

• پیگیری آسان: مودی می‌تواند در هر لحظه با شناسه ثبت اظهارنامه، وضعیت ارسال و دریافت پرونده مالیاتی را پیگیری کند.

• امنیت اطلاعات: ارسال آنلاین اطلاعات به سامانه مرکزی مالیاتی، امنیت و صحت بیشتری دارد و خطر مفقودی اسناد کاغذی را حذف می‌کند.

مطابق گزارش‌ها، راهکارهای آنلاین مالیاتی در یکپارچه‌سازی فرآیندها نقش مؤثری داشته و منجر به افزایش رضایت مودیان شده است. به همین دلیل، استفاده از خدمات آنلاین کافی‌نت شهروند رایانه می‌تواند اطمینان و سرعت بیشتری در تهیه اظهارنامه ماده ۸۰ به همراه آورد.

سوالات متداول کاربران

• اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ شامل چه کسانی می‌شود؟
  اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ برای کلیه صاحبان درآمد اجاره ملک (اعم از اشخاص حقیقی مانند مالکان خانه یا مغازه و اشخاص حقوقی مانند شرکت‌های ساختمانی با املاک اجاره‌ای) اجباری است. به بیان دیگر، هر مودی دارای درآمد اجاره باید درآمدهای خود را در اظهارنامه ماده ۸۰ گزارش کند.

• مهلت ارسال اظهارنامه ماده ۸۰ کی است؟
  اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ باید حداکثر تا ۳۰ تیرماه سال بعد برای درآمدهای معمولی و تا ۳۰ روز پس از معامله در موارد حق واگذاری محل تسلیم شود. به عنوان مثال، اگر ملکی در شهریور ۱۴۰۲ اجاره داده شده باشد، مودی باید تا پایان تیر ۱۴۰۳ اظهارنامه مربوط به درآمد اجاره آن را ارائه کند.

• اگر درآمد دیگری جز اجاره ملک نداشته باشم، باز هم باید اظهارنامه دهم؟
  بله. حتی اگر تنها درآمد شما از محل اجاره ملک باشد و درآمد مشاغل یا حقوق دیگر نداشته باشید، ملزم به ارسال اظهارنامه ماده ۸۰ هستید (در این حالت «اظهارنامه صفر» محسوب می‌شود). عدم ارسال اظهارنامه در موعد مقرر به منزله تخلف تلقی می‌شود.

• اگر اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ را ارسال نکنم، چه جریمه‌ای دارم؟
  در صورت تأخیر یا عدم ارائه اظهارنامه، مطابق مادهٔ ۱۹۲ قانون مالیات‌های مستقیم جریمه غیرقابل بخشودگی قابل اعمال است. برای اشخاص حقیقی و مشاغل مبلغ جریمه ۱۰٪ مالیات متعلق و برای اشخاص حقوقی ۳۰٪ مالیات متعلق تعیین شده است. بنابراین، ارسال به‌موقع اظهارنامه می‌تواند از پرداخت جرائم سنگین جلوگیری کند.

• چگونه باید اظهارنامه ماده ۸۰ را ارسال کنم؟
  اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ باید از طریق سامانه الکترونیکی مودیان مالیاتی (tax.gov.ir) ثبت و ارسال شود. کافی‌نت‌ها و دفاتر پیشخوان دولت امکان دسترسی به این سامانه را فراهم می‌آورند. کافی‌نت شهروند رایانه نیز با دانش فنی و اتصال امن به سامانه مودیان، فرآیند ثبت و ارسال اظهارنامه را برای مودیان به‌صورت آنلاین انجام می‌دهد.

• چه مدارکی باید همراه اظهارنامه ارسال شود؟
  اظهارنامه موضوع ماده ۸۰ همراه با مدارک مثبته درآمد اجاره ارائه می‌شود. مهم‌ترین این مدارک شامل سند مالکیت یا اجاره‌نامه رسمی ملک، قراردادهای اجاره در سال مالی موردنظر، فیش‌های پرداخت اجاره‌بها، و مدارک شناسایی مالک یا وکیل وی است. این اسناد باید به اداره مالیات محل وقوع ملک تحویل گردد.

• آیا شرکت‌ها هم باید اظهارنامه ماده ۸۰ بدهند؟
  معمولاً شرکت‌ها (اشخاص حقوقی) درآمدهای اجاره‌ای خود را در اظهارنامه مالیاتی عملکرد شرکت گزارش می‌کنند و نیازی به ارائه جداگانه اظهارنامه ماده ۸۰ ندارند به عبارت دیگر، صرف داشتن ملک اجاره‌ای باعث نمی‌شود خارج از اظهارنامه شرکت، اظهارنامه ماده ۸۰ نیز ارسال شود؛ مگر اینکه شرکت دارای مودیّت جداگانه اجاره املاک (مثلاً شرکت‌ سرمایه‌گذاری املاک) باشد.

منابع: قانون مالیات‌های مستقیم و بخشنامه‌های مرتبط مطالب آموزشی آکادمی‌ها و مستندات ارائه شده خدمات آنلاین کافی‌نت شهروند رایانه