دریافت توکن امضای دیجیتال برای مناقصات
دریافت توکن امضای دیجیتال برای مناقصات
امضای دیجیتال (گواهی دیجیتال) سندی الکترونیکی است که توسط یک مرجع صدور گواهی (CA) معتبر مانند مرکز توسعه تجارت الکترونیکی ایران (مرکز ریشه) صادر می‌شود و هویت صاحب امضا را تضمین می‌کند. این گواهی شامل کلیدهای عمومی/خصوصی رمزنگاری است که مالک آن را شناسایی می‌کند. توکن امضای دیجیتال قطعه‌ای سخت‌افزاری (معمولاً USB یا کارت هوشمند) است که این گواهی و کلیدهای خصوصی را در خود نگه می‌دارد و هنگام امضای الکترونیکی اسناد، برای احراز هویت مالک استفاده می‌شود. از آنجا که برای انجام اکثر خدمات الکترونیکی دولتی (از جمله مناقصات و مزایدات دولتی) نیاز به امضای دیجیتال هست، شرکت در این فرایندها بدون دارا بودن توکن و امضای دیجیتال میسر نیست. به عبارت دیگر، توکن امضای دیجیتال پاسپورت الکترونیکی شما در سامانه‌های مناقصاتی مانند ستاد ایران است و بدون آن نمی‌توان پاکت‌های مناقصه را امضا کرد.
مراحل دریافت توکن برای اشخاص حقیقی و حقوقی
مراحل کلی دریافت توکن امضای دیجیتال به شرح زیر است:
ثبت‌نام آنلاین در سامانه گواهی دیجیتال: وارد سامانه ثبت‌نام الکترونیکی مرکز صدور گواهی (GICA) شوید و فرم درخواست گواهی دیجیتال را تکمیل کنید. اطلاعات هویتی (نام، کد ملی، شماره تماس) برای افراد حقیقی و اطلاعات شرکت (شماره ثبت، کد اقتصادی و مشخصات مدیرعامل) برای حقوقی باید دقیق وارد شود.
آماده‌سازی مدارک:
برای اشخاص حقیقی: نسخه کارت ملی و شناسنامه، یک قطعه عکس ۴×۳ پرسنلی و فرم تکمیل شده تعهدنامه نیاز است.
برای اشخاص حقوقی و شرکت‌ها: علاوه بر مدارک مدیرعامل (کارت ملی، شناسنامه یا پاسپورت)، آگهی تأسیس شرکت، آخرین آگهی تغییرات و معرفی‌نامه رسمی شرکت (ممهور به مهر و امضای شرکت) باید ارائه شود.
مراجعه حضوری به دفتر ثبت‌نام معتبر: پس از تکمیل ثبت‌نام آنلاین، به یکی از دفاتر رسمی ثبت‌نام (مرکز ریشه گواهی یا پیشخوان دولت مورد تأیید) مراجعه کنید. احراز هویت حضوری الزامی است و توکن تنها به شخص متقاضی (یا وکیل قانونی با وکالت‌نامه محضری) تحویل داده می‌شود.
پرداخت هزینه: هزینه صدور توکن و گواهی با توجه به نوع درخواست (حقیقی یا حقوقی) و مرکز صادرکننده متفاوت است. این هزینه شامل بهای سخت‌افزار توکن (USB یا کارت هوشمند)، صدور گواهی دیجیتال و خدمات احراز هویت است. برای اطلاع از تعرفه‌های دقیق، به وب‌سایت مرکز ریشه (www.gica.ir) مراجعه کنید.
دریافت و نصب توکن: پس از احراز هویت، توکن فیزیکی همراه با گواهی دیجیتال مورد نظر به متقاضی تحویل می‌شود. سپس باید نرم‌افزار مدیریت توکن (مانند دستینه یا نرم‌افزار مرتبط) را از سایت مرکز صدور دانلود و روی کامپیوتر نصب کنید. با وارد کردن کد فعال‌سازی (ارسال شده از طریق پیامک یا ایمیل) و نصب گواهی روی توکن، فرایند فعال‌سازی کامل شده و توکن آماده استفاده است. (معمولاً فعال‌سازی ظرف ۱–۲ روز کاری پس از دریافت توکن انجام می‌شود.)
با انجام این مراحل، توکن امضای دیجیتال شما آماده امضای الکترونیکی اسناد در سیستم‌های مختلف می‌شود. نکته کلیدی این است که توکن به نام دارنده گواهی صادر می‌شود؛ برای اشخاص حقوقی معمولاً مدارک مدیرعامل یا نماینده شرکت ارائه می‌شود تا گواهی به نام شرکت یا نماینده رسمی صادر گردد.
درخصوص دریافت مشاوره رایگان و راهنمایی دریافت توکن با شماره تماس 02632627 در ارتباط باشید.
کاربرد توکن در سامانه‌های ستاد ایران و سایر سامانه‌ها
توکن امضای دیجیتال در سامانه‌های الکترونیکی مناقصات و مزایدات دولتی کاربرد اساسی دارد. از جمله کاربردهای مهم توکن عبارتند از:
امضای الکترونیکی اسناد رسمی در سامانه‌های مناقصه و مزایده (مانند سامانه تدارکات الکترونیکی دولت – ستاد ایران).
برقراری امنیت و احراز هویت در تبادلات بانکی و مالی الکترونیک و خدمات غیرحضوری (برای مثال سامانه ستاد، سامانه جامع تجارت، بورس کالا و …).
تضمین صحت اسناد در سامانه‌های دولتی دیگر مانند سامانه‌های مالیاتی، گمرکی، سندرسمی و بورس اوراق بهادار. به عنوان نمونه، استفاده از توکن و امضای دیجیتال برای ثبت درخواست در سامانه اظهارنامه مالیاتی و معاملات بورس کالا الزامی است.
در عمل، هرجا که نظامی الکترونیکی برای مناقصات، مزایدات یا خدمات دولتی راه‌اندازی شده است، توکن امضای دیجیتال نقش سند هویتی و امضایی شما را دارد. به همین دلیل داشتن توکن و گواهی دیجیتال برای شرکت در مناقصات دولتی ضروری است.
قیمت، اعتبار و نحوه تمدید توکن
قیمت توکن: هزینه کلی شامل قیمت سخت‌افزار توکن و صدور گواهی است و بسته به نوع (حقیقی یا حقوقی) و شرکت صادرکننده متغیر است. برای نمونه، یک مدل متداول توکن (ePass 3003 Auto) در بازار حدود یک میلیون تومان قیمت دارد.
اعتبار توکن: گواهی دیجیتال موجود در توکن معمولاً یک‌ساله صادر می‌شود. پس از پایان این مدت، گواهی معتبر نبوده و توکن باید تمدید شود.
تمدید توکن: حدود ۳۰ روز قبل از انقضای اعتبار باید برای تمدید گواهی اقدام کرد. فرآیند تمدید شبیه صدور اولیه است (ثبت درخواست در سامانه صدور گواهی، پرداخت هزینه تمدید و احراز هویت). در بسیاری از مراکز می‌توان تمدید را به صورت غیرحضوری انجام داد؛ اما پس از اتمام اعتبار گواهی، تنها به صورت حضوری قابل تمدید است.
مهم است قبل از انقضای گواهی (حدود یک سال) برای تمدید اقدام شود تا در فعالیت‌های الکترونیکی وقفه پیش نیاید. برای اطلاع از هزینه تمدید نیز باید به وب‌سایت مراکز صدور مراجعه کرد.
مشکلات رایج و راه‌حل‌ها
در فرایند دریافت و استفاده از توکن، چند مشکل متداول وجود دارد که با رعایت نکات زیر حل می‌شوند:
خرید از مراکز غیرمجاز: توکن را صرفاً از مراکز رسمی و مورد تأیید (دفاتر ثبت‌نام گواهی الکترونیک یا پیشخوان‌های معتبر) تهیه کنید. در غیر این صورت گواهی صادره ممکن است نامعتبر باشد و در سامانه‌های دولتی پذیرفته نشود. از فروشندگان ناشناس و لینک‌های مشکوک پرهیز کنید.
نصب ناقص نرم‌افزارها: یکی از خطاهای رایج پس از دریافت توکن، نصب ناقص یا اشتباه نرم‌افزارهای مرتبط (درایور توکن، نرم‌افزار امضای الکترونیک مانند مهروموم) است. حتماً پس از وصل کردن توکن به رایانه، دستورالعمل نصب را دنبال کنید و از نسخه صحیح نرم‌افزار متناسب با مدل توکن استفاده کنید. مطالعه راهنمای نصب و آشنایی با نرم‌افزارهای پیش‌نیاز سامانه (مانند مرورگرهای پشتیبانی‌شده و جاوا) قبل از شروع کار بسیار کمک‌کننده است.
فراموشی یا اشتباه وارد کردن رمز اولیه: توکن در ابتدا با یک رمز پیش‌فرض فعال می‌شود که فوراً پس از دریافت باید تغییر داده شود. رمز جدید را قوی انتخاب و در جای امن نگهداری کنید. اگر رمز را فراموش کنید یا چند بار اشتباه وارد کنید، توکن قفل می‌شود و برای آزادسازی نیاز به ریست یا صدور مجدد است.
اشتراک گذاری توکن: توکن مخصوص دارنده آن است و قابل کپی یا اشتراک‌گذاری نیست. کلید خصوصی فقط روی توکن قرار دارد و کسی جز صاحب توکن نباید به آن دسترسی داشته باشد. از آنجا که هر امضایی مسئولیت قانونی دارد، استفاده همزمان چند نفر از یک توکن مجاز نیست.
با رعایت این نکات (تهیه توکن از مراکز رسمی، نصب صحیح نرم‌افزارها و مراقبت از رمز) می‌توان از بروز مشکلات جلوگیری کرد و بدون اختلال از توکن دیجیتال در مناقصات و دیگر سامانه‌ها استفاده نمود.
سوالات متداول
آیا شرکت در مناقصات دولتی بدون توکن امضای دیجیتال امکان‌پذیر است؟
خیر. در اغلب سامانه‌های مناقصات و مزایدات الکترونیکی (مانند سامانه تدارکات دولت – ستاد ایران)، ارائه توکن امضای دیجیتال برای امضای پاکت‌های مناقصه الزامی است. بدون داشتن توکن و گواهی دیجیتال، نمی‌توان اسناد مناقصه را ارسال یا امضا کرد.آیا توکن امضای دیجیتال را می‌توان به صورت اشتراکی استفاده کرد؟
خیر. اطلاعات کلید خصوصی تنها روی توکن دارنده ثبت می‌شود و امکان استخراج یا کپی آن وجود ندارد. بنابراین هیچ فردی غیر از صاحب توکن نمی‌تواند از کلید خصوصی استفاده کند. از سوی دیگر، هر امضایی که با توکن زده شود، مسئولیت قانونی آن متوجه صاحب توکن است. لذا توکن باید فقط در اختیار فرد حقیقی یا حقوقی صاحب امضا باشد.در صورت مفقود شدن توکن چه باید کرد؟
در صورت گم شدن یا سرقت توکن، فوراً باید موضوع را به مرکز صدور گواهی اطلاع دهید تا گواهی قبلی باطل شده و گواهی جدیدی برای شما صادر شود. هرچه سریع‌تر این کار انجام شود، ریسک سوءاستفاده از امضاهای قبلی کاهش می‌یابد.اعتبار گواهی دیجیتال چقدر است و چگونه تمدید می‌شود؟
گواهی امضای دیجیتال توکن معمولاً یک‌ساله است. برای تمدید باید حدود ۳۰ روز قبل از پایان این مدت به سامانه صدور گواهی مراجعه و درخواست تمدید دهید. پس از پرداخت هزینه تمدید و احراز هویت (آنلاین یا حضوری)، گواهی جدید برای یک سال آینده صادر خواهد شد.
مقالات مرتبط :
1.چگونه قیمت پایه مزایده خودروهای دولتی را محاسبه کنیم؟
2.اظهارنامه مالیاتی در کرج ; راهنمای کامل و نکات کلیدی
